Kao deo tima Asocijacije Kulturanova u okviru projekta “Dream Theatre” imali smo priliku da učestvujemo u treningu drama terapije u Forliju (Italja) i upoznamo se sa praksama, iskustvima i metodologijama koje stručnjaci iz zdravstvenog i kulturnog sektora u ovoj regiji Italije primenjuju u svom radu.
Rad stručnjaka u ovoj regiji Italije zasnovan je na dometima koje je italijanski reformski sitem, poznatiji kao “demokratska psihijatrija”, imao tokom šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka delovanjem Franka Bazalje (promenjen status ljudi sa mentalnim izazovima nakon dugog procesa socijalne izolacije, isključenosti i stigmatizovanja)[1] i njegovim geslom da se osoba sa mentalnim poteškoćama treba lečiti u zajednici i pomoću zajednice.
[1] Zakon 180, poznatiji kao Zakon Bazalja, reformisao je psihijatrijski sistem u Italiji i svetu i označio ključni korak ka okončanju pritvora i represije osoba sa problemima mentalnog zdravlja – korak od “dehumanizacije i otuđenja do demokratske psihijatrije”, a koji je Bazalja započeo u psihijatrijskoj bolnici San Đovani u Trstu. Kad je Bazalja 1971. došao na čelo pomenute ustanove, u njoj je živelo 1.200 ljudi u nezamislivim uslovima: ogromne mnogokrevetne sobe, lišavanje bilo kakve imovine i ličnih stvari, okrutne metode kažnjavanja neposlušnih, vezivanje i krevet-kavez u kome su ljudi provodili sate, dane ili godine. Bazalja je sa svojim timom započeo devetogodišnju reformu koja je rezultirala zatvaranjem ustanove. Za početak, lekari su skinuli bele mantile, kao simbol krute distanciranosti, i počeli su da slušaju pacijente – čime je započet i process deinstitucionalizacije. “U skladu sa shvatanjem da psihički problemi ne treba da budu samo pitanje nauke, 1973. godine Bazalja je pozvao grupu umetnika da dođu u tršćansku duševnu bolnicu, čiji je on tada bio upravnik. Zajedno sa pacijentima, umetnici – skulptor, režiser, fotograf i drugi – od drveta i papira su napravili skulpturu konja u prirodnoj veličini, obojili je u nebesko plavu boju i prozvali Marko Kavalo (Marco Cavallo; od ital. „cavallo“ – konj). Skulptura je prvi put bila izneta iz bolnice godina dana kasnije. Vrata su bila otključana, kapija koja razdvaja bolnicu od grada sklonjena, a više stotina pacijenata zajedno sa osobljem je prošetalo ulicama Trsta, vodeći sa sobom Marka na improvizovanoj prikolici. Tako je jedan konj nebesko plave boje postao maskota deinstitualizacije psihijatrije koja se u Italiji tih godina tek zahuktavala. ” (Kultur Kokoška)
Praktičari iz ove oblasti tokom tri dana u Forliju (18. 19. 20. april) pokazali su nam primenu inovativnih metodologija u radu sa osetljivim društvenim grupama, a koje se zasnivaju na zajedničkom radu zdravstvenih i umetničkih radnika i korišćenju drame i teatra sa ciljem da se osobe sa mentalnim poteškoćama aktivno uključe u zajednicu i osnaže za samostalni život.
Projekat je podržan kroz Erasmus+ program Evropske komisije.
